کتاب پیش نویس های زندگی در تحلیل رفتار متقابل
نویسنده: کلود استینر
ترجمه: علی بابایی زاد- آزاده سجادی نسب
ناشر: آویسا
شناخت پیشنویس در تحلیل رفتار متقابل و سپس تغییر آن، نوعی رواندرمانی محسوب میشود و پاسخ ما به واقعیت را کاملتر و خالصتر میکند. وقتی از واقعیت میگوییم، از چیزی میگوییم که هرگز در دسترس نیست؛ نسخه ای از من که در مغز یک فرد است با گونهای دیگر که در مغز من است متفاوت است. ما نمیتوانیم مطمئن باشیم، آن چه را بهعنوان واقعیت در نظر میآوریم با حقیقت رایج یکی است؛ هرچه بیشتر با ناخودآگاه و پیشنویس درگیر شویم، بدون اینکه بدانیم، دریافت آنموقع و آنجا (دوران کودکی) بر پاسخ ما به اکنون و اینجا تاثیر خواهد گذاشت. همهی ما در دوران کودکی خود، دربارهی مسائل مهمی تصمیمگیری کردهایم؛ افراد بعدها می توانند با کمک روانتحلیلگری تحلیل رفتار متقابل (که نوعی روانکاوی مدرن است) دربارهی سبک ارتباطی خود، چگونگی ازدواج، جسم و بیماریهای روانتنی و مسائل مهم دیگر زندگی (اقتصاد، تحصیل، روابط فردی و جایگاه اجتماعی) آگاهی پیدا کنند. دربارهی این مسائل در دوران کودکی تصمیمگیری شده است. اینکه گمان کنیم انسان موجودی خودآگاه است، ما را در شناخت خودمان دچار مشکل میکند، چراکه چنین نیست. انسان موجودی است که اگر بخواهد میتواند اندکی از میزان ناآگاهی خود بکاهد؛ و به این واسطه میتواند پاسخی خالصتر به واقعیت اکنون و اینجا بدهد. وقتی از تحلیل رفتار متقابل میگوییم باید بدانیم اریک برن در ابتدا (بهعنوان یک روانپزشک و مبدع تحلیل رفتار متقابل) آموزههای روانپزشکی کلاسیک را فرا گرفت. او روانپزشک ارتش بود، در این راستا دریافت نمیتواند بر اساس روشهای کلاسیک و طی جلسات ممتد و طولانی تشخیص به درمان افراد بپردازد. او رفتهرفته به این نتیجه دست یافت که با شهود خود میتواند به نوعی دیگر از روانتحلیلگری دست یابد؛ او خود این روش را تحلیل رفتار متقابل نام نهاد. در کنش متقابل بین دو فرد، دریافت آنچه از منظر رفتاری بین آنها اتفاق میافتد و آنچه از منظر درونروانی در درون هریک از آنها صورت میگیرد و ارتباطی مبتنی بر زبان بدن را در پی دارد، تحلیل رفتار متقابل گفته میشود. به عبارت دیگر تحلیل رفتار متقابل، ساختاری را برای ما در نظر میگیرد که به واسطه شناخت آن میتوانیم روابطمان را تجزیه و تحلیل کنیم.
کتاب پیشنویسهای زندگی در تحلیل رفتار متقابل، تحلیلی کاربردی و مفید ارائه میدهد تا به کمک آن پیشنویس زندگیمان را از نو بنویسیم و زندگی پرمعناتر و رضایتبخشتر را تجربه کنیم. پیشنویس زندگی طرحی از زندگی است که در زمان کودکی ریخته میشود، به دست والدین تقویت و با اتفاقها و حوادث بعدی توجیه میشود. بیشترین نمود آن در انتخابهای مهم زندگی است. در این کتاب، کلود استینر به شرح مفصل این مفاهیم میپردازد تا نشان دهد مردم ذاتا خوب هستند اما در سالهای اولیه زندگی، تحت تاثیرمسائل مثبت و منفی اطرافیان، الگویی به نام «پیشنویس زندگی» را طرحریزی میکنند. بنابراین، یک کودک خردسال گویا ناخودآگاه راجع به خوشحالی و ناراحتی، برنده بودن یا بازندگی، و قدرتمندی یا وابستگی، در همان سن تصمیمهایی را میگیرد و باقی زندگیاش را صرف تحقق بخشیدن به آن تصمیمها - هرچند نادرست - میکند. اگر پیشنویس نامطلوب و بازنده باشد نتیجه آن در طول زندگی مصیبت و در انتها سوگمایش خواهد بود، مگر اینکه فرد با تصمیمی آگاهانه در جهت تغییر آن به خودشناسی بپردازد. نوشتههای استینر در باب تئوری روانشناختی، به ما تحلیلی کاربردی و مفید ارائه میدهد تا به کمک آن پیشنویس زندگیمان را از نو بنویسیم و زیستنی پرمعناتر و رضایتبخشتر تجربه کنیم.
فرحناز جلویاری - مرکز مشاوره و آموزش های اجتماعی