حضرت زینب کبری (س) در روز پنجم جمادی الاولی سال پنجم یا ششم هجری قمری در شهر مدینه متولد شدند. «زینب» در لغت به معنای درخت نیکو منظر و خوشبو و یا به معنای «زین أب» یعنی افتخار و زینت پدر است. کنیۀ گرامیشان، امالحسن و امکلثوم است. برای ایشان، القاب فراوانی نقل شده است، همانند عقیله بنی هاشم، عالِمه غیر معلَّمه، عارفه، موثّقه، فاضله، کامله، عابده آل علی، معصومه صغری، امینه اللّه، نائبه الزهرا، نائبه الحسین، عقیله النساء، شریکه الشهداء، بلیغه، فصیحه و شریکه الحسین
سخنان و خطبه های حضرت را در کوفه و همچنین در دربار یزید، که همراه با استدلال به آیات قرآن بود، بیانگر دانش او دانسته اند. ایشان خطبۀ خود را با حمد خدا و درود بر پیامبر(ص) و آیه ای از قرآن دربارۀ بدکاران آغاز کرد و سپس با استناد به آیه ای دربارۀ سنت الهی مهلت دادن به ستمکاران، به سرزنش یزید در ستم بر اهل بیت امام حسین (ع) و گرداندن آنها در شهرها پرداخت و علت این برخورد زشت یزید را کینۀ او از جنگ بدر دانست. او در ادامه، فرجام بد یزید را یادآور شد و قاتلان و ستمکاران واقعۀ کربلا را نفرین کرد و در پایان با اشاره به اختصاص یافتن اهل بیت به وحی و نبوت، تلاش یزید برای محو یاد آنان را بی نتیجه دانست.
پیامد خطابه های حضرت زینب (س):
- رسوایی یزید و همراهان و ملامت مردم
- اشاره به سنت الهی در مهلت دادن به کفار
- نفرین بر یزیدیان و اشاره به عاقبت ستمکاران
- ثبت تاریخ عاشورا
- جاودانگی اهل بیت (ع)
- رساندن پیام شهیدان کربلا
حضرت زینب (س)، پس از تحمل آلام، محنتها و مصائب گوناگون در سن 56 سالگی دیده از جهان فرو بستند. در تاریخ وفات حضرت اختلاف نظر وجود دارد، اما مشهور این است که ایشان در 15 رجب سال 62 هجری روز یکشنبه رحلت نمودهاند. برخی نیز درگذشت حضرت را 14 رجب ذکر کردهاند.
منابع:
جزائری، الخصائص الزینبیه، 1425ق، صص52-53
امین، اعیان الشیعه، 1406ق، ج7، ص137
کحّاله، أعلام النساء، 2008، ج2، ص92-97
سید بن طاوس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ص214-220
زینب الکبری من المهد الی اللحد، ص591
قرشی، السیده زینب، ص298
https://namnak.com
